عنوان: دوازده شاهکار ماندگار سینمای ایتالیا به انتخاب منتقدان سینمای ایران
مولف: به کوشش محمد جعفری
ناشر: شباهنگ
تاریخ چاپ: سال ۱۴۰۲
شابک: ۷-۳۰۶-۱۳۰-۶۰۰-۹۷۸


مقاله: مالنا یک درام اروتیک
صفحه: ۱۶۷
نویسنده مقاله: شهاب الدین عادل


چکیده:

در اوایل دهه ۲۰ میلادی با ظهور فاشیسم در ایتالیا ، نوعی سینما از طرف حکومت ترویج شد که ارتباطش را از واقعیت بریده و دغدغه اش ترویج تصاویر جعلی از ایتالیا بود.
در دهه ی ۳۰ و ۴۰ و دورانی که امریکا و اروپا شاهد عرضه آثار شاخص سینمایی است در ایتالیا فقط فیلم های فرمایشی و سفارشی موسوم به تلفن سفید تولید میشد. با پایان جنگ جهانی دوم که ایتالیا درگیر فقر، تورم و بیکاری گسترده بود جنبش سینمایی تحت عنوان نئورئالیسم در این کشور شکل گرفت که آینه ای تمام نما از جامعه بود و با محوریت طبقات محروم جامعه سعی در نزدیک شدن هر چه بیشتر به واقعیت داشت. نگاه پرده در و مستند گونه به زندگی روزمره بدوندستکاری ، وفاداری به واقعیت بیرونی ، تصویر سازی ساده و سیاه سفید و استفاده از لوکیشن های واقعی از مشخصه های نئورئالیسم بود.
در دهه ۶۰ بسیاری از فیلم های هالیوود در چینه چیتای رم ساخته میشد و سینمای ایتالیا دست به تغییر ذائقه تماشاگر با ساخت وسترن های اسپاگتی زد.
دهه ۷۰ نسلی از فیلمسازان تازه نفس ایتالیا پا به عرصه ی سینما گذاشتند که رویکرد متفاوت تری با پیشینیان خود داشتند. تا سال ۲۰۲۳ فیلم های ایتالیایی ۱۳ بار و بیش از هر کشوری برنده ی جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی شده اند.

 

کلید واژه ها:

سینمای ایتالیا ، فاشیسم ، نئورئالیسم ، نقد فیلم

عنوان: کتاب مجموعه مقالات «یازده شاهکار ماندگار سینمای فرانسه» به انتخاب منتقدان سینمای ایران
مولف: محمد جعفری
ناشر: شباهنگ
تاریخ چاپ: سال ۱۴۰۰
شابک: ۱-۲۷۰-۱۳۰-۶۰۰-۹۷۸


مقاله (۱): دایره آلوده آریستوکرات ها در هنگامه جنگ
صفحه : ۱۳۹
مقاله (۲): تنهایی عظیم یک سامورایی
صفحه: ۱۵۲
نویسنده مقالات: شهاب الدین عادل


چکیده:

سینمای فرانسه شروع کننده واقعی سینما به معنای ماندگار آن است و به جرآت می توان گفت در کنار سینمای آمریکا شناخته شده ترین و تاثیرگذار ترین سینمای دنیاست… طی ۱۲۵ سال ازلومیر تا ژان پیر ژونه سینمای فرانسه تقریبا همیشه در تلاش برای شکستن قواعد سنتی سینما بوده و از دیرباز آن را محل بروز نوآوری و بدعت های سحرانگیزدر سینما می شناسیم…

کلید واژه ها:

سینمای فرانسه

یازده شاهکار سینمای فرانسه

عنوان: کتاب مجموعه مقالات «واقعیت و خیال در سینمای مستند»
مولف: دفتر تحقیقات و پژوهش مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی
ناشر: یزدا
تاریخ چاپ: سال ۱۳۹۶
شابک: ۵-۰۰-۱۶۵۵-۶۰۰-۹۷۸


مقاله: ساختار دراماتیک و چگونگی خلق آن در فیلم مستند
صفحه: ۱۴۳
نویسنده مقاله: شهاب الدین عادل


چکیده:

 

کلید واژه ها:

مجموعه مقالات

کتاب «واقعیت و خیال در سینمای مستند»

عنوان: اثبات/ دیوید اوبرن
مترجم: دکتر شهاب الدین عادل
ناشر: بیدگل
تاریخ چاپ: سال ۱۳۹۴
شابک: ۰-۰۶-۵۱۹۳-۶۰۰-۹۷۸

چکیده:

دیوید اوبورن، نمایشنامه‌نویس آمریکایی، متولد سال ۱۹۷۰ در شیکاگو است. او در دانشگاه ادبیات انگلیسی خواند و بعد از آن دوره دوساله نمایشنامه‌نویسی را در نیویورک گذراند و از اساتیدی چون مارشا نورمن و کریستوفر دورانگ استفاده برد.
نمایشنامه فوق نخستین بار در سال ۲۰۰۰ در کلوب تئاتر منهتن به روی صحنه رفت و بعد از آن، در همان سال با کارگردانی دنیل جی سولیوان در برادوی اجرا شدو در همان سال ۵ جایزه مشهور تونی، پولیتزر، جایزه منتقدان نیویورک و … را گرفت.داستان نمایش درباره یک استاد ریاضی است که با دخترش زندگی می کند؛ نمایشنامه ۴ شخصیت دارد و رابطه ریاضی با جنون و غم از دست دادن مهم ترین بحث های این نمایشنامه است.
نسخه اصلی نمایشنامه «اثبات» (با عنوان اصلی: Proof) در سال ۲۰۰۰ میلادی چاپ شده است. این نمایشنامه ماجرای دختری به نام کاترین را نقل می‌کند. کاترین دختر یک استاد ریاضیات دانشگاه شیکاگو است که از بیماری روانی رنج می‌برد. این دانشمند پس از یک دوره طولانی بیماری، می‌میرد. پس از مرگ او کاترین متوجه می‌شود یکی از دانشجویان سابق پدرش یکی از کشفیات او را از دفتر او دزدیده و تلاش دارد تا آن را به نام خود ثبت کند.

 

کلید واژه ها:

اثبات، نمایشنامه آمریکایی، دیوید اوبرون، ادبیات انگلیسی

اثبات/ دیوید اوبرن / ترجمه دکتر شهاب الدین عادل

عنوان: تحولات معاصر در مفهوم زمان سینمایی
مولف: دکتر شهاب الدین عادل
ناشر: دانشگاه هنر
تاریخ چاپ: سال ۱۳۹۰
شابک: ۸-۸۸-۶۲۱۸-۹۶۴-۹۷۸

چکیده:

روایت زیرساخت داستان گویی در سینماست، و کاربرد زمان در طراحی روایت سینما مطالعاتی از این قبیل را ضروری می سازد. تصویر سینمایی عنصریجاری در زمان است.دو سئوال اساسی میتوان مطرح کرد، نخست این که زمان در تحول بیان روایت سینمایی تاثیرگذار بوده است یا نه؟ دوم، اگر تاثیرگذار بوده است، در عصر پسامدرن می توان شاهد خوانش جدیدی از زمان و عملکرد آن در روایت های سینمایی بود؟ تاریخ کاربرد زمان در سینما را می توان به دوره های معیت کلاسیک، مدرن، و پسامدرن تقسیم کرد. اما مهم کارکرد زمان در روایت های معاصر سینمایی است که خوانش جدید سینمای معاصر به واقع بر پایه ی آن استوار است.

کلید واژه ها:

زمان در سینما، سینما، نقد و تفسیر، روایتگری

تحولات معاصر در مفهوم زمان سینمایی

عنوان: س‍ی‍ن‍م‍ای‌ ق‍وم‌ پ‍ژوه‍ی‌
مولف: دکتر شهاب الدین عادل
ناشر: س‍روش‌ (ان‍ت‍ش‍ارات‌ ص‍دا و س‍ی‍م‍ا): ک‍ان‍ون‌ ان‍دی‍ش‍ه‌، اداره‌ ک‍ل‌ پ‍ژوه‍ش‍ه‍ای‌ س‍ی‍م‍ا‏
تاریخ چاپ: سال ۱۳۷۹
شابک: ۹-۵۷۰-۴۳۵-۹۶۴

چکیده:

سینما در جهان با فیلم های مستند شروع می شود. به این صورت که برادران لومی یر دوربین های خود را به طور مستقیم در برابر واقعیت های روزمره قرار می دادند و آن ها را بر روی نواری از جنس تری نیترات سلولز ثبت و ضبط می کردند. به نوبه ی خود این فیلم ها در نخستین دوره ی تولید خود واقعیت های پیش پا افتاده ای را موضوع کار خود قرار می دادند و پس از بی رغبتی مردم به این دسته از فیلم ها، برادران لومی یر با موافقت مقامات مملکتی و دولت ها، به فیلم برداری از اطراف جهان پرداختند که در نوع خود بیش از پرداختن به جنبه زیبایی شناختی، با افکاری استعماری که خوشایند سران حکومتی بود؛ تولید می شد.
در راستای شناخت اولین تولیدات فیلم های قوم شناسی، مک دوگال، دیوید. بیان می‌دارد: « ژان روش ( jean Rouch ) سینماگر قوم شناس بزرگ فرانسوی، بالدوین اسپنسر را نخستین مستند ساز قوم نگار دنیا می دانست؛ که در سال ۱۹۰۱ میلادی از مراسم رقص های (( باران و کانگورو )) بومیان بدوی استرالیا فیلم تهیه کرده است. اما دیوید مک دوگال که از صاحب نظران سینمای قوم پژوهی است؛ براین باور است که نخستین فیلم قوم شناسی تاریخ سینما، فیلمی است که اف.رینول ( F. Regnault )، از فن سفال گری بومیان شمال غربی آفریقا که به پاریس آمده بودند تا در نمایشگاه (( کولونیال )) سال ۱۸۹۵ میلادی شرکت کنند، فیلم برداری کرده بود. »
با این وجود سینمای مستند قوم پژوهی در ایران با فیلم های سیاحتی شروع می شود که یا سیاحتی محض بودند و یا به هدف تبلیغ برای مطرح شدن اندیشه های اولیه قوم پژوهی ساخته می شدند. اما رفته رفته تحت نظارت وزارت فرهنگ و هنر، نخستین فیلم های قوم پژوه با عناوینی چون شقایق سوزان در سال ۱۳۴۱ شمسی از هوشنگ شفتی و گود مقدس ۱۳۴۳ شمسی از هژیر داریوش ساخته شد.

کلید واژه ها:

سینمای مستند، قوم پژوهی، مستند قوم پژوهی، سینمای مردم شناختی ایران

س‍ی‍ن‍م‍ای‌ ق‍وم‌ پ‍ژوه‍ی‌

عنوان: ۱۰۰۰ سئوال خلاقیت نمایشی (سینما و تئاتر)
مولفین: دکتر شهاب الدین عادل، مجتبی زارعیان
به کوشش: محمدحسن اثباتی،  علیرضا سلطانی محمدی
ناشر: اسلیمی
تاریخ چاپ: سال ۱۳۷۹
شابک: ۲-۳۸-۵۵۷۴-۹۶۴

چکیده:

 

کلید واژه ها:

خلاقیت نمایشی، سینما و تئاتر، سئوالات کنکور، کنکور هنر

۱۰۰۰ سئوال خلاقیت نمایشی (سینما و تئاتر)

عنوان: سینما ، آینه زمان (۲)
مولف: دکتر شهاب الدین عادل
ناشر: انتشارات هدف
تاریخ چاپ: سال ۱۳۶۳

 

چکیده:

آرنولدو ژابور ، کارگردان برزیلی ، پیش از آن که با جنبش “سینمانوو” درگیر و مربوط شود، کار خود را در مقام منتقد تئاتر و نمایشنامه نویس آغاز کرد. فیلم هایش عبارتنداز : “عقیده عموم” سال ۱۹۶۷، “پیندوراما” سال ۱۹۷۱، “هرگونه عریانی مجازات خواهد شد” سال ۱۹۷۳، “ازدواج” سال ۱۹۷۵، “همه چیز بروفق مراد است” سال ۱۹۷۸، که در جشنواره سینمایی برزیل برنده جایزه اول شد.

 

کلید واژه ها:

سینما آینه زمان، روایتگری، فیلمنامه نویس، آرنولدو ژابور

سینما آینه زمان (2)

عنوان: سینما ، آینه زمان (۱)
مولف: دکتر شهاب الدین عادل
ناشر: انتشارات هدف
تاریخ چاپ: سال ۱۳۶۳

چکیده:

 

کلید واژه ها:

سینما آینه زمان (1)

عنوان: فاشیزم در سینما
مولف: دکتر شهاب الدین عادل ، سیامک شفا
ناشر: انتشارات هدف
تاریخ چاپ: سال ۱۳۶۲

 

چکیده:

فیلم پیروزی اراده به عنوان یک شاهکار عظیم تبلیغاتی در پیدایش نازیسم سهم عمده ای داشت، بسیاری از منتقدین معتقدند که نقش لنی ریفنشتال در این موفقیت نابخشودنی است با این حال خاطرنشان کرده اند که هیچ فیلمی به اندازه این اثر بوسیله مخالفان مورد انتقاد قرار نگرفته است. اکثر کشورهایی که با افکار نازیسم و اندیشه های هیلتر به مقابله برخاسته بودند گوشه هایی از فیلم پیروزی اراده را در جهت خنثی کردن افکار نازیسم به عنوان فیلم های تبلیغاتی نمایش می دادند.

تاکنون هیچ اثری نتوانسته است طبیعت شیطانی آدولف هیتلر را همانند فیلم پیروزی اراده تصویر کند.دوربین های ریفنشتال هرگز دروغ نگفته اند آنها داستانی را تصویر کرده اند که هرگز قدرت وحشت واقعه را از دست نداده اند…

کلید واژه ها:

فاشیزم، سینما، پیروزی اراده، آدولف هیتلر، لنی ریفنشتال، نازیسم

فاشیزم در سینما