عنوان مقاله: میزگرد بررسی زمان در فیلم و فلسفه
نوع مقاله: مصاحبه
اطلاعات مقاله: مجله کتاب ماه هنر، مهر و آبان ۱۳۸۲ ، شماره ۶۱و۶۲، صفحه ۴ تا ۱۲
مصاحبه کننده: علی شیخ مهدی
مصاحبه شونده: محمدرضا ریخته گران(۱)، شهاب الدین عادل(۲)
(۱) استادیار دانشکده ادبیات و علوم انسانی ، عضو هیات علمی دانشگاه تهران
(۲) استادیار دانشکده سینما و تئاتر ، عضو هیات علمی دانشگاه هنر
چکیده:
بی‌مقدمه نخستین پرسش خویش را با آقای دکتر عادل مطرح می‌کنیم که به نظر شما،آیا سینما می‌تواند جایگاهی برای طرح موضوعی به نام زمان باشد که قرن‌هاست مشغله فکری فلاسفه بوده است؟ شهاب الدین عادل:اصولا من هیچ‌وقت به دنبال این نبوده‌ام که مفاهیم مشترکی را بین فلسفه و سینما پیدا کنم و فکر می‌کنم که دیدگاه هر یک از اینها نسبت به جهان یا هستی کاملا با یکدیگر متفاوت است؛یعنی فیلم و فلسفه از مسیرهای متفاوتی برای شناخت عالم هستی و عواملی که در آن دخالت دارد بهره می‌گیرند،معمولا موضوع‌هایی را که مورد مطالعه فلاسفه هستند،اغلب در آرامی آنان می‌توان یافت. سینما که هنری زمانی و مکانی است،از آن طرف که مکانی است با عناصر (به تصویر صفحه مراجعه شود) محمد رضا ریخته‌گران عینی سروکار دارد و از طرف دیگر زمانی است زیرا با عناصر ذهنی مرتبط است در نتیجه،زمان و مکان در سینما و سایر هنرهای نمایشی مثل تئاتر و رقص و اپرا خصلتی دوگانه پیدا می‌کند و عنوان هنر هفتم برای سینما چندان بی‌وجه انتخاب نشده است. کتاب ماه هنر:اگر بخواهیم نظریه‌های استادان بزرگوار را بنابر استنباط خویش،جمع‌بندی و نتیجه‌گیری کنیم باید بگوییم که طرح مسأله زمان از جانب هوسرل به عنوان مقوله‌ای که بدان شهود داریم(شهود مقوله‌ای)،آن تقابل سنتی که میان عین و ذهن،زمان حقیقی و مجازی،زمان کمی و کیفی از ابتدای تاریخ فلسفه در غرب به‌وجود آمده است را برطرف می‌کند و نسبت میان عین و ذهن به جای تقابل، تضایف می‌شود.
کلیدواژه‌ها:
فیلم ، سینما ، هنر ، زمان ، فلسفه ، شهود ، حرکت ، نمایش ، ذهن ، فیلم و فلسفه